Informatisering en automatisering
In 2023 hebben we het Informatiebeleidsplan 2023-2026 met daarin diverse meerjarenprogramma’s vastgesteld met als belangrijkste boodschap dat we werken aan een veilige en betrouwbare IT omgeving. Volgend jaar zullen we overigens – gezien de looptijd van het beleidsplan – ons beleid moeten actualiseren en gaan kijken hoe de jaren 2027-2030 eruit gaan zien. Wat willen we, welke ontwikkelingen komen er op ons af en waar gaan we onze beperkte middelen op inzetten.
Informatiebeveiliging
In 2026 zal naar verwachting de Cyberbeveiligingswet (Cbw) vertraagd in werking treden (dit is de Nederlandse vertaling van de Europese NIS2 verordening). Hiermee komt er een wettelijke basis en plicht te liggen onder ons informatiebeveiligingsbeleid. De wet vraagt ons meer vanuit risico’s te denken en minder vanuit maatregelen. De verwachting is dat deze wet aanzienlijke kosten met zich meebrengt. Deze zijn echter nog niet voldoende duidelijk op dit moment (de VNG is bezig met een uitvoeringstoets) en daarom worden er nog geen middelen voor aangevraagd.
We nemen verdere stappen naar een volwaardige SIEM/SOC oplossing (het geautomatiseerd beoordelen van logbestanden en erop acteren). We gaan hiernaast door met het oefenen hoe om te gaan met een cybercrisis. We doen dit in nauwe samenwerking met de raadscommissie Informatiebeveiliging.
I-organisatie (informatisering)
De stroom nieuwe (Europese) digitale wetgeving blijft op ons afkomen. Deze vraagt van ons vergaande digitalisering van onze dienstverlening. Om ons huis op orde te hebben en snel te kunnen reageren, is een gedegen kanaalstrategie (alle inkomende en uitgaande stromen) en datastrategie (alle opslag en duurzame toegankelijkheid) noodzakelijk naast een iOrganisatie (informatie-adviseurs en functioneel beheerders) om dit te implementeren.
We maken de eerste stappen om AI een plaats te geven in ons informatie-landschap.
Verder zien we het belang van het combineren van datasets om data-gedreven werken te ondersteunen.
Onze functioneel beheerders hebben de opdracht om onze dienstverlening middels webformulieren aan te bieden aan onze inwoners. We voldoen daarmee aan de eisen van de Wmebv.
We gaan onderzoeken of er voor de domeinen belastingen en financiën beter passende software beschikbaar is.
Voor het ruimtelijk domein gaan we verder met optimalisatie en uitbreiding van een integrale softwaresuite (Sweco) voor alle geo-processen en de ondersteuning om de binnen- en buitendienst nog beter samen te laten werken. In het ruimtelijke domein bevinden zich tevens veel zogenaamde IACS toepassingen (combinatie hard- en software, denk aan gemalen, zwembaden en gebouwbeheersystemen). Van oudsher was hier weinig aandacht voor vanuit I&A; dit willen we veranderen.
In 2026 moeten we ook beoordelen hoe we verder willen met onze leverancier PinkRoccade in het sociale domein en bij burgerzaken. De contracten lopen eind 2027 af. Omdat het om grote en belangrijke systemen gaat, vergt een verlenging of overstap naar een alternatief een gedegen voorbereiding.
Automatisering
In de afgelopen 2 jaar hebben we grote stappen gemaakt naar een Microsoft infrastructuur. We gaan komend jaar nog meer aandacht besteden aan het beheren (technisch, financieel en beveiliging) van de MS365 applicaties, de data en het cloudgebruik. Het is cruciaal na deze migratie waar mogelijk te consolideren (niet te veel nieuwe dingen) en de robuustheid van onze infrastructuur te vergroten.
De primaire rol van het support-team blijft het beheren van ons netwerk zodat we een veilige betrouwbare werkplek aan onze medewerkers kunnen bieden.
In 2026 dienen we tot slot ook onze telefonie opnieuw in de markt uit te zetten.
Middelen
In deze begroting vragen we eenmalige middelen aan voor reguliere vervanging van werkplekvoorzieningen; denk aan iPhones, laptops en andere werkplek- en vergadervoorzieningen.
Daarnaast vragen we jaarlijks middelen aan om externe kennis in te kunnen huren om ons te helpen bij onze ambities, toenemende complexiteit van software, kennisoverdracht en innovaties. Hiermee vullen we onze eigen beperkte capaciteit aan, brengen schaarse technische expertise binnen en verbeteren we ons continu omdat er door externe derde ogen naar onze diensten en producten wordt gekeken.
Tot slot worden aan het begin van elke nieuwe raadsperiode aan de raadsleden en schaduwfracties iPads beschikbaar gesteld.
Tweejaarlijks voeren wij een benchmark uit naar onze I&A kosten. Eerder bleven we flink onder het gemiddelde in Nederland en in de laatste benchmark uit 2023 kwamen we beter in de buurt van de benchmark. Komend jaar gaan we weer opnieuw kijken en zetten we onze kosten over 2025 af tegenover vergelijkbare gemeenten in Nederland.
Sinds 2024 hebben we onze IT kosten – deels ingegeven door het eerdere ravijnjaar – gelijk gehouden. Dit is niet marktconform en onze verwachting is dan ook dat we per 2027 onze exploitatiekosten naar boven moeten bijstellen door indexaties, nieuwe ontwikkelingen en modules vanuit onze leveranciers en nieuwe wet- en regelgeving.
Naast de reguliere I&A (informatisering en automatisering) taken gaan we onderstaand in op een aantal onderwerpen die separaat aandacht vragen of waarvan wetgeving van ons verwacht daarover te rapporteren.
Archief- en informatiebeheer
De oude Archiefwet uit 1995 wordt gemoderniseerd zodat deze beter aansluit bij het digitale informatiebeheer. De nieuwe wet zal naar verwachting op 1 juli 2026 in werking treden.
Eén van de wijzigingen ten opzichte van de oude wet is de verplichting om een archivaris te benoemen. In regionaal verband is er in 2024 een opleidingstraject voor de Twentse (basis)archivaris gestart, van de deelnemende gemeenten hebben zich zeven personen aangemeld (4 fte). Naast de huidige drie gediplomeerde archivarissen is dit nog niet voldoende om het vastgestelde minimum van 10 fte voor Twente te halen.
De overheid is eveneens verplicht om digitale archiefbescheiden in goede, geordende en toegankelijke staat te brengen en te bewaren in een zogenaamd e-depot. Alhoewel we eerst de intentie hadden om in regionaal verband gezamenlijk een e-depot aan te schaffen/te beheren zijn er inmiddels meer mogelijkheden, zoals aansluiten bij een bestaande archiefinstelling. Omdat de verplichting om op korte termijn digitaal archief over te brengen op dit moment voor ons niet aan de orde is, wachten we de verdere ontwikkelingen af.
Wet Open Overheid (Woo)
De Woo is op 1 mei 2022 in werking getreden. De belangrijkste plichten die de overheid heeft volgens de Woo zijn de Actieve openbaarmakingsplicht: de overheid moet sommige informatie uit zichzelf openbaar maken. Als tweede de Openbaarmakingsplicht op verzoek: de overheid maakt informatie openbaar als iemand er om vraagt (Woo verzoeken). En tot slot Informatiehuishoudingsplicht: overheidsinformatie moet goed te vinden zijn.
In het kader van de Woo hebben we een anonimiseringstool aangeschaft en geïntegreerd met onze vakapplicaties. Onze website is aangevuld met de Woo-subsite waarop gepubliceerd kan worden in alle categorieën die de Woo voorschrijft: https://open.wierden.nl/. Er is een Woo- coördinator aangesteld en we publiceren de volgende informatie categorieën:
- Wetten en algemeen verbindende voorschriften;
- Overige besluiten van algemene strekking;
- Organisatie en werkwijze;
- Bereikbaarheidsgegevens;
- Vergaderstukken en verslagen van de gemeenteraad.
In 2025/2026 zijn we voornemens de volgende onderwerpen aan te pakken:
- Inzet van de Woo-index voor de vindbaarheid, inzet van een extra redacteur en optimaliseren van onze Woo-subsite.
- Actief openbaar maken van door de overheid aangewezen extra categorieën.
- Opstellen van ons beleid op duurzame toegankelijkheid.